Według danych Światowej Organizacji Zdrowia – depresja, obok zaburzeń związanych z nadużywaniem alkoholu, jest jednym z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych na świecie[1], a 9 na 10 przypadków samobójstw powiązanych jest właśnie z depresją [2]. Zapotrzebowanie na pomoc psychologiczną i psychiatryczną rośnie z każdym rokiem. Z danych TU Zdrowie wynika, że w ubiegłym roku liczba konsultacji w zakresie zdrowia psychicznego wzrosła o 240 % w porównaniu do 2019 roku.
– Sięganie po pomoc psychologa czy psychiatry przestaje być tematem tabu. Coraz więcej osób ma świadomość, że pomoc specjalisty jest najlepszym wyjściem z trudnej sytuacji. Istotne jest, aby sięgnąć po nią możliwe najszybciej. Wsparcia u specjalistów szukają zarówno dorośli, jak i dzieci. Jednak wyraźnie zauważamy, że przybywa najmłodszych korzystających z porad psychologów i psychiatrów. O ile w 2022 roku w stosunku do roku poprzedniego liczba konsultacji dla dorosłych wzrosła o blisko 33%, to dla dzieci aż o 45 % – mówi Teresa Domańska, Dyrektor Biura Ubezpieczeń Zdrowotnych TU Zdrowie.
Specjaliści podkreślają, że większe zapotrzebowanie na pomoc w zakresie zdrowia psychicznego w ostatnich latach wynika zarówno z długotrwałej izolacji i lęku związanego z pandemią Covid-19, a także z niepokoju wobec niestabilnej sytuacji politycznej i ekonomicznej w kraju.
– Wojna w Ukrainie oraz szybko rosnąca inflacja wzmagają lęk o to, jak będzie wyglądało nasze jutro. Wszystko to odbija się na naszym zdrowiu psychicznym. A jeśli zestawić to z dostępnością lekarzy psychiatrów w ramach publicznej opieki zdrowotnej, rysują nam się bardzo ponure prognozy leczenia depresji w Polsce. Niedofinansowanie świadczeń i mała liczba lekarzy psychiatrów przekłada się na wielomiesięczne, a czasem nawet kilkuletnie kolejki po pomoc w zakresie zdrowia psychicznego. Dlatego pacjenci najczęściej płacą za pomoc psychologów i psychiatrów z własnej kieszeni – podkreśla Edyta Jacyna, konsultant medyczny TU Zdrowie.
Niepokoi także znikoma w stosunku do potrzeb liczba czynnych zawodowo lekarzy psychiatrów. Z Centralnego Rejestru Lekarzy wynika, że obecnie w Polsce liczba psychiatrów zajmujących się dziećmi i młodzieżą ledwo przekracza 500 [3]. Tymczasem szacuje się, że w naszym kraju ponad 630 tys. dzieci potrzebuje natychmiastowej, specjalistycznej opieki psychologicznej lub psychiatrycznej [4].
Zatrważające są także dane o samobójstwach. Komenda Główna Policji podaje, że w 2021 roku odnotowano 1496 prób samobójczych wśród dzieci i młodzieży, co w stosunku do 2017 roku stanowi ponad 100% wzrost. Liczba ta wzrosła w 2022 roku do ponad 2 tysięcy prób samobójczych.
Według specjalistów, na kondycję psychiczną dzieci i młodzieży wpływa zarówno przemoc fizyczna i psychiczna, jakiej doświadczają w domach, jak również lęki społeczne związane ze środowiskiem szkolnym i nękanie przez rówieśników.
UNICEF podaje ponadto, że jednym z głównych czynników wpływających na problemy ze zdrowiem psychicznym jest brak troskliwej opieki rodzica we wczesnym dzieciństwie. Na świecie każdego roku nawet co drugie dziecko w wieku od 2 do 17 lat doświadcza przemocy fizycznej, emocjonalnej lub seksualnej. Wpływ na rozwój emocjonalny dzieci mogą mieć także nierozwiązane problemy ze zdrowiem psychicznym rodziców i opiekunów. Według szacunków nawet 1 na 4 dzieci mieszka z rodzicem cierpiącym na zaburzenia psychiczne.[5]
Webinary na temat zdrowia psychicznego
– Z myślą o ubezpieczonych w TU Zdrowie uruchomiliśmy warsztaty dla naszych klientów w formie webinarów, których celem jest umiejętność rozpoznania problemu i zidentyfikowania jego źródła. Warsztaty prowadzone są przez psychologów z wieloletnim doświadczeniem, specjalizujących się w pracy z pacjentami z zaburzeniami psychicznymi, chorobami współwystępującymi, osobami uzależnionymi lub przeżywającymi kryzysy i trudności adaptacyjne – dodaje Edyta Jacyna.
Warsztaty „Zdrowie psychiczne wraz z elementami zarządzania stresem” obejmuje omówienie sygnałów świadczących o zbliżającym się kryzysie psychicznym oraz miejsca i sposoby szukania pomocy. Uczestnikom zostają wskazane objawy typowe dla smutku i depresji oraz sposoby na ich odróżnienie. Psycholog objaśnia różnice między dostępnymi specjalistami zdrowia psychicznego i uczy uczestników czym się kierować przy ich wyborze. Dodatkowo omówione zostają podstawowe metody samodzielnego dbania o zdrowie psychiczne. Poruszona zostaje również tematyka pozytywnych oraz negatywnych skutków stresu oraz sposoby oceny i kontroli sytuacji stresujących. Psycholog chętnie udziela odpowiedzi na jakiekolwiek pytania oraz wątpliwości uczestników kursu.
[1] https://www.gov.pl/web/wsse-warszawa/zdrowie-psychiczne
[2] Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania 2020, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 2020
[3] https://nil.org.pl/rejestry/centralny-rejestr-lekarzy/informacje-statystyczne
[4] https://unicef.pl/co-robimy/aktualnosci/news/czas-obalic-mity-dotyczace-zdrowia-psychicznego
[5] ibidem